หินตาหินยาย สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญบนเกาะสมุย ตั้งอยู่ที่บริเวณหาดละไม ลักษณะเป็นโขดหินรูปร่างประหลาดโดย “หินตา” เป็นหินแกรนิตที่มีลักษณะเหมือนอวัยวะเพศชายตั้งชี้ฟ้า เกิดจากการกัดเซาะโดยน้ำทะเล สายลม และแสงแดด ส่วน “หินยาย” เป็นก้อนหินแกรนิตขนาดมหึมา มีลักษณะเหมือนร่างของเพศหญิง ตั้งแต่ช่วงเอวลงไปนอนทอดตัวลงไปในทะเล หันหน้ารับคลื่นลมที่ซัดสาดอยู่เป็นระยะ เกิดจากการผุกร่อนของหน้าผาชายฝั่งทะเลเนื่องจากถูกคลื่นกัดเซาะ
นอกจากคำอธิบายถึงปรกฎการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นแล้ว ยังมีตำนานท้องถิ่นที่เล่าต่อ ๆ กันมาว่านานมาแล้วมีตายายคู่หนึ่ง ชื่อตาเครงและยายเรียมเป็นชาวปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช เดินทางโดยเรือใบเพื่อจะไปสู่ขอลูกสาวของตาม่องล่าย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ให้กับลูกชายชื่อคงโดยมีนายท้ายเรือ คือนายปราบเพื่อนของลูกชาย ครั้งเรื่อแล่นมาถึงบริเวณแหลมละไม เกิดพายุใหญ่ทำให้เรือล่ม สินสอดทองหมั้นที่เตรียมมาจมน้ำหายไปจนสิ้น ส่วนญาติสนิทมิตรสหายที่เดินทางมาร่วมกัน จมน้ำเสียชีวิตกลายเป็นเกาะเล็กเกาะน้อยรายรอบเกาะสมุยหลาย ๆ คนถูกน้ำพัดไปกลายเป็นหมู่เกาะอ่างทอง นายคงถูกน้ำซัดไปทางหาดเชิงมนเสียชีวิตกลายเป็นเกาะกง ด้านนายปราบนั้นเกาะเรือสำเภาของตัวเองลอยไปทางอ่าวบ้านดอน จนก่อนจะเข้าอ่าวบ้านดอนเรือสำเภาจมลงจนกลายเป็นเกาะนกเภา ส่วนนายปราบนั้นเสียชีวิตกลายเป็นเกาะปราบ อยู่บริเวณอ่านบ้านดอนนั้นเอง คงเหลือรอดชีวิตแค่ตาเครงและยายเรียม ถูกน้ำทะเลพัดเข้าหาดละไม ทั้งตาและยายเสียใจมาก และกลัวว่าตาม่องล่ายจะคิดว่าเป็นคนไม่รักษาคำพูด จึงพากันกลั้นใจกระโดดน้ำตาย กลายเป็นหินตาหินยายทุกวันนี้
บริเวณนี้ยังมีร้านสินค้าที่ระลึก ของฝากนานาชนิด ร้านอาหารและร้านกาแฟต่าง ๆ มากมายสำหรับพักผ่อน ซึ่งมีของฝากที่ขึ้นชื่อที่สุดในบริเวณนี้คือ กาละแม มีหลากหลายร้านให้ได้เลือกซื้อเลือกชิมตามความพอใจ ตั้งอยู่บริเวณหินตาหินยาย เป็นของฝากที่ขึ้นชื่อที่สุดอีกอย่างหนึ่งของเกาะสมุย
หินตาหินยาย บริเวณอ่าวละไม ตำบลมะเร็ต อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี (Google Map)
จากท่าเรือดอนสัก ข้ามฟากไปท่าเรือหน้าทอน (เกาะสมุย) เลี้ยวขวาบริเวณที่ว่าการอำเภอเกาะสมุย ใช้ถนนทางหลวง 4169 ประมาณ 17.8 กิโลเมตร เลี้ยวขวาบริเวณปากทางจะมีป้ายบอกชัดเจน ตรงเข้าซอยประมาณ 250 เมตร เพื่อเข้าสู่หินตาหินยายตั้งอยู่บริเวณริมหาด
สำนักงานเทศบาลนครเกาะสมุย (ทน.เกาะสมุย)
โทร. 0 7742 1421-2
โทรสาร. 0 7742 1421-2 ต่อ 153